De provincie is verantwoordelijk voor het financieel toezicht op de Brabantse gemeenten. PvdA-Statenleden Martijn de Kort en Stijn Smeulders hebben daarom schriftelijke vragen gesteld aan het provinciebestuur over hoe het omgaat met de financiële tekorten van gemeenten door de coronacrisis.
De PvdA-fractie ontvangt veel signalen over toenemende kosten die gemeenten maken door de COVID-19 crisis. Gemeenten geven meer uit aan bestrijding van de crisis en mitigatie van de effecten, terwijl de tegemoetkoming van de Rijksoverheid veelal ongewis is. Ook houden veel gemeenten rekening met verminderde inkomsten (bv. belastingen en leges).
De COVID-19 crisis komt bovenop een aantal ontwikkelingen die al een flinke impact hadden op de begroting voor 2021 en verder van de Brabantse gemeenten. De herverdeling van het gemeentefonds pakt voor veel kleinere Brabantse gemeenten negatief uit, terwijl ook de zorgkosten in veel gemeenten blijven oplopen. Dit aangevuld met andere wettelijke en maatschappelijke ontwikkelingen (o.a. Omgevingswet, klimaat, stikstof, inburgering) die extra inzet van de gemeenten vergen. In sommige gemeenten zijn er daardoor in 2019 en 2020 al stevige bezuinigingen getroffen.
De PvdA-fractie in Provinciale Staten is van mening dat gemeenten door de incidentele tekorten door de COVID-19 crisis in principe geen structurele bezuinigingen op voorzieningen hoeven door te voeren. De Kort en Smeulders willen dat gemeenten de mogelijkheid krijgen om in 2020 en 2021 tekorten door de COVID-19 crisis op te vangen door inzet van de algemene reserve (dus geen sluitende begroting) danwel door hiervoor op de kapitaalmarkt leningen af te sluiten. Smeulders en De Kort willen van Gedeputeerde Staten weten of het dit standpunt deelt. Ze zijn ook benieuwd of de provincie een rol spelen in het lenen van geld aan gemeenten tegen gunstige voorwaarden om de incidentele tekorten af te dekken.
Smeulders: “De meeste gemeenten hadden hun begroting voor de komende jaren redelijk op orde op het moment dat de coronacrisis uitbrak, het is niet de bedoeling dat gemeenten volgend jaar bibliotheken gaan sluiten en bezuinigen op zorg omdat ze in 2020 en 2021 onvoorziene kosten voor de coronabestrijding hebben moeten maken.” De Kort zegt: “De bijzondere situatie van gemeenten vereist een flexibele houding van het provinciebestuur als toezichthouder, daarop zal de PvdA-fractie toezien.”
