Inbreng Begroting in de Statenvergadering op 3 november 2023

Op 3 november vond de behandeling plaats van de begroting 2024. Hieronder vind je de inbreng van onze fractie. (de gehele vergadering kun je terugkijken op de stream website van de Provincie Brabant.)

“Voorzitter,

Vandaag behandelen we de begroting van 2024. En hoewel deze begroting beleidsarm is. Betekent het niet dat niet doorgewerkt kan en moet worden aan onze provincie. Brabant is in transitie. Ik heb daar al eerder bij stilgestaan in deze zaal. De PvdA-fractie ziet het als belangrijk uitgangspunt dat we alle Brabanders in staat stellen mee te gaan in deze veranderingen. Perspectief voor alle Brabanders. En dan geldt ook: als je perspectief wil bieden voor iedereen, moet je je als overheid wat ons betreft wat steviger inzetten voor die groepen die het nodig hebben. Perspectief dus.

Om te beginnen. Perspectief op een woning. De komende jaren staan wat de PvdA-fractie in het teken van het bouwen van meer betaalbare huizen. Er dreigt een verloren generatie op te groeien. Brabanders die, hoewel wel een baan en prima inkomen, geen dak boven hun hoofd hebben. economisch daklozen, noemen we dat tegenwoordig. Een verschrikkelijke term die wat ons betreft zo snel mogelijk uit de Dikke van Dale moet. Deze provincie heeft een belangrijke regie rol gekregen van het Rijk. Wij gaan ervanuit dat de provincie die in de komende jaren actief oppakt om een bijdrage te leveren aan zo spoedig mogelijk meer betaalbare woningen in onze provincie.

Voorzitter, bij wonen hoort bereikbaarheid. Wat ons betreft ligt de komende jaren de focus op mobiliteitsgebied voornamelijk op het Openbaar Vervoer. Perspectief op goed Openbaar vervoer, dus.  In de stad én op het platteland. En voor ons is duidelijk. Op de lange termijn is meer geld nodig om het OV op peil te houden.

Onze fractie is enthousiast over de plannen voor verdergaande verstedelijking in de grootste 12 gemeenten van Brabant. Maar, deze beoogde groeispurt betekent extra behoefte aan goed openbaar vervoer. Wat de PvdA betreft is OV-bereikbaarheid een basisvoorziening. En laat ik daar heel helder in zijn: dat hoeft wat ons betreft niet allemaal in de grote bussen. Wat zijn de alternatieven, zo vraag ik het college? Is de inzet van kleinere busjes een alternatief omdat deze ook bestuurd kunnen worden door chauffeurs zonder D-rijbewijs? Is de simpele oplossing op korte termijn niet de grootschalige inzet van kleinere bussen? En voor die plekken en tijdstippen waar geen bus meer rijdt. Kan daar de hub- en halte taxi, niet een passend en betaalbaar alternatief bieden? Graag een reactie van het college.

Voorzitter, het OV staat onder druk. Wij maken ons daar zorgen over. Bij onze buren in Zeeland is er geen vervoerder meer die bussen wil laten rijden. Hier wordt Arriva overgenomen door een Amerikaanse investeerder. Op landelijk niveau is een wetsvoorstel in de maak om ook provincies in staat te stellen het openbaar vervoer weer in eigen, publieke handen te brengen. Mijn vraag aan het college is: kunt u onderzoeken wat de voordelen zijn van een openbaar vervoer voorziening in eigen, publieke handen?

Voorzitter, perspectief op een gezonde leefomgeving is misschien wel het allerbelangrijkste. De voorzitter van de gezamenlijke GGD’s in Nederland legde de afgelopen week de vinger op de zere plek. De gezondheidsverschillen nemen toe, zo zei hij. Ik citeer: “Mensen die minder te besteden hebben, leven tot 15 jaar minder in goede gezondheid.” Laat dat eens tot u doordringen. Mijn fractie ondersteunt het beleidsvoornemen om te streven naar 3 extra gezonde jaren voor alle Brabanders. Maar de vraag is dus of dit genoeg is. Ik vraag het college: Hoe heeft de provincie oog voor de Brabanders met de kleinste portemonnee in haar gezondheidsaanpak? Het belang van gezondheid spat vooralsnog niet van deze beleidsarme begroting af. Wat betekent het als u schrijft dat alle programma’s in dit huis een gezondheidsindicator mee krijgen? Graag een reactie.

Voorzitter, bij gezondheid hoort sporten. Ik hoef hier niemand te vertellen hoe belangrijk sport en bewegen is. Graag vragen wij op deze plek aandacht voor het opsporen en tegengaan van bewegingsarmoede. De gezondheidsmonitor van de GGD laat zien dat Brabanders te weinig bewegen. En erger nog: dat we steeds minder bewegen. Minder dan de helft van de Brabanders voldoet aan de richtlijn voor voldoende bewegen. Mijn vraag aan het college is wat we meer kunnen doen om Brabanders meer aan het bewegen te krijgen?

Voorzitter, in deze Statenzaal worden overuren gedraaid als het gaat over het perspectief voor het platteland. Ik was niet van plan dat vandaag opnieuw te doen. Ik heb wel één zorg. De afgelopen 3 jaar is in onze provincie ongeveer 0,7 miljoen vierkante meter aan stallen en schuren in Brabant leeg komen te staan. De komende 15 jaar komt daar naar verwachting nog 6 tot 8 miljoen vierkante meter bij. De afgelopen jaren heeft de VAB-impuls geholpen met het terugdringen en voorkomen van leegstand. En daarmee ook een aandeel gehad in het tegengaan van ondermijning. Ons bereiken signalen dat de subsidieregeling van de VAB-impuls eind 2023 wordt gestopt. Dat baart ons zorgen. Wij willen deze regeling graag verlengen in 2024. Kunt u ons toezeggen dat deze subsidieregeling ook het komende jaar nog van kracht is?

Voorzitter laat ik afronden met het perspectief op toegang tot kunst en cultuur. In het bestuursakkoord wordt de ambitie beschreven dat kunst en cultuur voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk moet zijn. Een uitgangspunt dat mijn fractie van harte ondersteunt. En wat ons betreft  in de komende jaren extra investeringen vraagt.

Wij kijken daarom uit naar de perspectiefnota waarin deze ambities wat ons betreft financieel worden door vertaald.”