Betaalbare woningbouw

Er is in Noord-Brabant nog altijd sprake van ernstige woningnood. Deze treft vooral Brabanders met een laag of middeninkomen. Er zijn te weinig woningen en het woningaanbod sluit onvoldoende aan bij de vraag.

Voor Brabanders met een laag of modaal inkomen is een huis kopen in de huidige woningmarkt nauwelijks mogelijk. Dat moet echt anders. De PvdA Brabant zet onverkort in op betaalbaarheid van de woningbouw.

De woningbouw wordt geremd doordat de ontwikkeling en uitvoering van bouwprogramma’s wordt vertraagd door juridische procedures, het huidige stikstofprobleem, tekorten aan gekwalificeerd personeel bij gemeente en bouwbedrijven en tekorten aan bouwmaterialen. De gewenste doorstroming op de woningmarkt stagneert. Jongvolwassenen blijven tegen hun zin langer bij hun ouders wonen en het lukt ouderen niet om door te stromen naar kleinere woningen waardoor zij te lang in een groot huis blijven wonen. Dit zorgt ervoor dat de levens van vele Brabanders stil komen te staan, met alle maatschappelijke gevolgen van dien. Dat is ons een doorn in het oog.

Bovendien zijn de meeste woningen nog niet energie- en klimaatneutraal. De PvdA ziet het aanpakken van deze problemen als een van de belangrijkste uitdagingen voor de komende jaren.
De vijf grote steden in Noord-Brabant staan aan de vooravond van een nieuwe groeispurt. Bevolkingsprognoses geven aan dat er de komende decennia veel moet worden bijgebouwd. De PvdA Brabant zet daarbij in op betaalbare woningen.

(1)

Van de provincie mag worden verwacht dat zij gemeenten stimuleert en met raad en daad ondersteunt om in nauwe onderlinge samenwerking zorg te dragen voor de ontwikkeling en realisatie van bouwlocaties en ambitieuze bouwprogramma’s, die voorzien in de gevarieerde behoeften aan woningen binnen hun eigen regio. Blijvende inzet van een taskforce vanuit de provincie om gemeenten te ondersteunen, vindt de PvdA noodzakelijk.

Omdat de woningnood vooral mensen met lagere of middeninkomens treft, verdienen die hierbij de hoogste prioriteit. Dat betekent investeren in goedkope of middeldure woningen. En niet alleen nu, maar ook in de toekomst.

De PvdA Brabant wil dat alle Brabantse regio’s minimaal 30% sociale huurwoningen hebben die in het bezit zijn van woningbouwcorporaties om ervoor te zorgen dat deze woningen niet binnen enkele jaren alsnog op de private markt belanden. De provincie maakt afspraken met Brabantse gemeenten dat sociale huurwoningen pas na minimaal 25 jaar verkocht mogen worden door woningbouwcorporaties.

De gemeenten kunnen ook provinciale ondersteuning gebruiken bij het versnellen van procedures rondom bouwprojecten. De PvdA wil dat de provincie ter zake een betekenisvolle rol speelt, bijvoorbeeld door ondersteuning in kennis en handjes die het werk verzetten. De Brabantse Agenda Wonen wordt geactualiseerd.

Daar waar voldoende kavels ontbreken, worden de mogelijkheden van een regionaal grondbeleid van provincie en gemeente ten behoeve van de noodzakelijke woningbouw, landbouwtransitie en energie-opgave onderzocht en door de ontwikkelingsfondsen ondersteund.

(2)

Woningbouw dient zoveel mogelijk binnen de bebouwde kom van steden en kleinere gemeenten plaats te vinden (inbreidingslocaties). In principe is daarvoor voldoende ruimte beschikbaar. Alleen in gemeenten en regio’s waar te weinig mogelijkheden zijn om binnen de bebouwde kom woningbouw te realiseren, faciliteert de provincie onder strikte voorwaarden dat woningbouw in het buitengebied (met name aan de randen van de bebouwde kommen) mogelijk wordt gemaakt. Dat geldt met name waar kleinere gemeenten anders niet kunnen voorzien in de woningbehoeften van de eigen inwoners. Bouwen in natuurgebieden blijft echter vanzelfsprekend verboden. In sommige regio’s kunnen grenscorrecties tussen gemeenten eraan bijdragen dat woningbouwlocaties ontwikkeld kunnen worden die dichtbij de bebouwde kom van de buurgemeente liggen en ver van die van de eigen gemeente.

(3)

De provincie is van nature een bestuurslaag die gericht is op de lange termijn. De problemen op de woningmarkt manifesteren zich nú. Starters in Brabant hebben niets aan mooie vergezichten van potentiële bouwlocaties. Om te voorkomen dat dit een vergeten generatie wordt is nu actie nodig. Provincie en gemeenten moeten samen de handen ineenslaan om ook stevig in te zetten op tijdelijke woningen. De provincie kan hierin een rol spelen door bijvoorbeeld grootschalig (Brabantbreed) gestandaardiseerde duurzame, flexibele, kwalitatief goede en (door massaproductie) betaalbare prefab-woningen aan te kopen.

De vergunningverlening voor de realisatie van deze woningen kan worden versneld door ze één keer op bovengemeentelijk niveau volledig bouwtechnisch te toetsen. Dat scheelt de afzonderlijke gemeenten veel werk en tijd. De opbouw van de woningen op locatie kan zeer snel en vraagt minder gespecialiseerd personeel. Verder valt te denken aan de ontwikkeling van nieuwe woonvormen en (zo nodig tijdelijke) woningtypen (denk bijvoorbeeld aan tiny houses en woonhofjes) voor met name jonge starters en senioren. Woonzorgcombinaties voor ouderen verdienen hierbij – gezien de sterke behoefte daaraan – extra prioriteit, ook ter wille van de doorstroom op de woningmarkt. Experimenten met gemengde woonvormen waarin verschillende generaties dicht bij elkaar wonen, heeft de grote voorkeur voor de PvdA Brabant. Ook moet er ruimte zijn voor experimenten met nieuwe (tijdelijke) woonvormen voor groepen starters met gemeenschappelijk voorzieningen als een moestuin en schuur op vrijkomende boerderijpercelen.

(4)

De provincie geeft hoge prioriteit aan de herontwikkeling van stadswijken die aan nieuw perspectief toe zijn. Zeker waar het om complexe transformaties gaat, speelt de provincie een actieve stimulerende en onder- steunende rol. Randvoorwaarde voor provinciale betrokkenheid is wat de PvdA betreft dat er expliciet duurzaam wordt ingezet op betaalbare koopwoningen in combinatie met sociale huur. Niet alleen voor de eerste generatie bewoners in deze wijken, maar ook naar de toekomst voor de toekomstige bewoners. Dit alles kan niet zonder nadrukkelijk aandacht voor anti-speculatieafspraken.

(5)

Verduurzaming van de bestaande woningvoorraad dan wel vervanging van niet goed te verduurzamen woningen door energieneutrale nieuwbouw kan een belangrijke bijdrage leveren aan de provinciale duurzaamheidsdoelstellingen. Ook op dit vlak kan de provincie een betekenisvolle rol vervullen door gemeenten met raad en daad bij te staan. De PvdA vindt het daarbij van belang dat vooral inwoners met lagere of middeninkomens worden geholpen bij de verduurzaming van hun woning. Daarbij denken we ook aan grootschalige, bovengemeentelijke programma’s, bijvoorbeeld voor isolatie of verduurzaming.

Woningbouwcorporaties worden verplicht om medewerking te verlenen aan de plaatsing van zonnepanelen op woningen. Door met meerdere huurwoningen naast elkaar de zonnepanelen te koppelen en de som daarvan te verdelen kunnen alle bewoners ervan profiteren.

(6)

De stevige woningbouwopgave en de noodzakelijke verduurzaming van woningen in Noord-Brabant is sterk afhankelijk van de noodzakelijke toename van gekwalificeerd bouw- en installatiepersoneel. De provincie zal samen met het onderwijs en het bedrijfsleven in de bouw- en technieksector blijven stimuleren dat meer jongeren kiezen voor een opleiding en loopbaan in de bouw en techniek. Ook zal waar nodig gestimuleerd worden dat gekwalificeerd personeel uit het buitenland wordt aangetrokken. Afstemming van het beroepsonderwijs op de behoeften van de bouw- en installatiesector is van groot belang.

(7)

De provincie blijft zich (via het woonprogramma) inzetten om goede en betaalbare tijdelijke woonvoorzieningen te creëren voor alle doelgroepen, specifiek ook arbeidsmigranten en statushouders.